نگاهی به تازه‌ترین تحولات در گفتگو‌های هسته‌ای وین | برجام در بن بست مذاکرات؟

به گزارش شهرآرانیوز؛ شبکه «سی ان ان» در گزارشی درباره روند مذاکرات وین برای احیای برجام و وقفه ایجادشده در آن، مدعی شد که مقامات امنیت ملی و اطلاعاتی آمریکایی نزدیک به مذاکرات وین گفته اند که با آغازبه کار دولت جدید در ایران و ادامه توسعه برنامه هسته‌ای این کشور، دولت بایدن به طور روزافزون برای حصول توافقی با ایران برای احیای برجام ناامیدتر شده است.

طبق این گزارش، اکنون که رئیس جمهور جدید ایران کارش را به طور رسمی آغاز کرده است، مقامات امیدوارند که دور جدید مذاکرات حداکثر در چند هفته آینده آغاز شود، اما هنوز مشخص نیست که آیا این اتفاق خواهد افتاد و اینکه چه زمانی خواهد بود. آیت ا... رئیسی تاکنون مخالفتی با برجام نکرده است، به همین دلیل مقامات انتظار ندارند که او از مذاکرات خارج شود، اما به طور خصوصی و علنی هشدار داده اند که برای همیشه بر سر میز مذاکره نخواهند بود و رایزنی‌ها نمی‌تواند برای همیشه ادامه یابد. یک مقام آمریکایی تصریح کرده است که تمام طرف‌های مذاکره کننده این حس را دارند که زمان روبه پایان است. همه ما می‌خواهیم به مذاکرات برگردیم و می‌خواهیم روی این مسئله کار کنیم، اما واقعیت این است که مذاکرات نمی‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد.

باتوجه به اینکه ایران درحال غنی سازی است، ممکن است زمانی برسد که برجامی برای بازگشت به آن وجود نداشته باشد. البته هنوز به آن نقطه نرسیده ایم. به گزارش «ایسنا» طبق گزارش «سی ان ان»، بازنگشتن به توافق هسته‌ای شکستی در برنامه سیاست خارجی جو بایدن خواهد بود. درعین حال، مقامات دولت او در محافل خصوصی گفته اند که موانع بزرگی را برای پیوستن مجدد به توافق از دولت قبلی به ارث برده اند و اکنون درحال بررسی برنامه‌های احتمالی هستند.

یک مقام آمریکایی در این گزارش درباره ادامه مذاکرات هسته‌ای در برابر دولت سیزدهم در ایران گفته است: فرضیه‌ای که ما داریم، این است که رئیسی به آنچه می‌گوید باور دارد و خواهان بازگشت به برجام است، اما مسئله ابهام برانگیز برای ما این است که آمریکا نمی‌داند رئیسی قصد دارد تیم مذاکره کننده را تغییر دهد و افرادش را برای ادامه رایزنی‌ها تعیین کند یا خیر. با نظر به این دست گزارش ها، حال پرسش این است که با آغازبه کار دولت سیزدهم در ایران، چه سناریو‌هایی برای برجام تصورپذیر است؟

مذاکره با محاکمه فرق می‌کند

محمود عباس زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفتگو با «ایلنا»، درباره سرانجام برجام و اینکه آیا دولت سیزدهم باید مذاکرات را ادامه دهد یا نه، گفت: ایران همیشه از گفتگو و مذاکره استقبال کرده است. ما اعتقاد داریم گرهی را که با دست باز می‌شود نباید با دندان باز کنیم؛ گرهی را که با دیپلماسی می‌شود باز کرد، با ابزار‌های سخت نباید باز کرد. به طبع این یک واقعیت است. اما در مذاکره چند مؤلفه اصل است، ازجمله احترام متقابل، منافع متقابل و اینکه مذاکره باید بردبرد باشد و چیزی بدهی و چیزی هم بگیری. مذاکره با محاکمه فرق می‌کند.

متأسفانه در برجام طرف مقابل اراده و تلاش می‌کرد ما را در جایگاه متهم قرار دهد و محاکمه کند و بگوید شما چرا انرژی هسته‌ای دارید و چرا حقوقتان را پیگیری کردید. ما از ابتدا با این مذاکره محاکمه گونه مخالف بودیم. ما بدون جرم محاکمه می‌شدیم. حال باید دید که طرف مقابل چقدر به حقوق ملت ایران احترام می‌گذارد؛ آن‌ها بیشتر به مذاکره و توافق با ما نیاز دارند. وی گفت: ویژگی تاریخی ملت ایران این است که مذاکره و گفتگو کنند، اما با فرسایشی کردن مذاکره، مذاکره برای مذاکره و جابه جایی مذاکره با محاکمه موافق نیستیم.

راهی به جز ادامه روند مذاکره نداریم

نصرت ا... تاجیک، دیپلمات پیشین کشورمان، در گفتگو با «ایلنا» درباره آینده برجام در دولت سیزدهم گفت: ما هیچ راهی نداریم به جز اینکه از مسیر مذاکره و تفاهم مشکلات بین المللی را با قدرت‌های مؤثر ازجمله اروپا و آمریکا حل کنیم و هیچ مسیر دیگر یا طرح جدیدی که ما بتوانیم به کسب منافع حداکثری ملی برسیم، به جز این راه وجود ندارد؛ نه جنگی می‌شود و نه راه حل دیگری وجود دارد. با این اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به ویژه اقتصاد سیاسی کشور که متأسفانه تک محصولی است و به فروش نفت گره خورده، تنها راه، مذاکره و تفاهم با قدرت‌هایی است که در تعیین مسیر آینده، رفاه و توسعه کشور تعیین کننده هستند.

وی افزود: دولت سیزدهم راهی ندارد به جز اینکه به ادامه روند مذاکرات برگردد و به آن سرعت ببخشد، زیرا هرچه زمان بگذرد و مذاکرات وین به نتیجه نرسد، دولت از منظر داخلی درگیر مشکلات ناشی از تحریم‌ها و سایر معضلات، بحران‌ها و چالش‌های داخلی می‌شود و از منظر خارجی نیز فشار‌های منطقه‌ای و بین المللی افزایش پیدا می‌کند و به طور مشخص سعودی‌ها به تیم بایدن نزدیک می‌شوند و قدرت و لابی تخریبی شان را علیه این مذاکرات و ما به کار می‌گیرند؛ یعنی ائتلاف عبری عربی منسجم‌تر و نزدیک‌تر با تیم امنیت ملی و سیاست خارجی بایدن عمل می‌کنند.